3. استانداردسازی اموزش الکترونیک

v    استانداردها کمک می کنند که پنج قابلیت زیر به دست آید :

·        قابلیت همکاری(Interoperability)   : آیا سیستم می تواند با هر سیستم دیگری کار کند؟

·        قابلیت استفاده مجدد (Reusability) : آیا اشیاء آموزشی قابلت استفاده مجدد را دارند؟

·        قابل مدیریت بودن (Manageability : آیا سیستم می تواند اطلاعات مناسبیرا دررابطه دانشجو و محتوای درسی ، دنبال کند؟

·        قابلیت دردسترس بودن(Accessibility) : آیا دانشجو می تواند به محتوای درسی مناسب در زمان مناسب دست یابد؟

·        قابلیت ماندگاری (Durability) : آیا فن آوری توسط استاندارد نموی خواهد کرد که از متروک بودن جلوگیری کند؟

v                استانداردها چگونه شکل میگیرند؟

v          استانداردها وspecification  های موجود:

            در مواردزیر میباشند:

·        واسط ارتباطی (Communication Interface or API)  : چگونه اشیاء آموزشی با دیگر سیستم ها ارتباط پیدا میکنند.استانداردهای زیر موجود میباشند:

o       ADL SCORM RTE(RunTime Environment)

o       AICC HACP(Hypertext AICC Communication Protocol)

·        ابر داده ها  (Meta-data):چگونه اشیاء آموزشی به شیوهای سازگار توصیف گردند. استانداردهای زیر موجود میباشند:

o       IEEE LOM(Learning Object Metadata)

o       IMS Metadata

o       ADL SCORM  Content-Level Metadata

·        بسته بندی (Packaging) : چگونه اشیاء آموزشی را بسته بندی کنیم. استانداردهای زیر موجود میباشند:

o       IMS Content Packaging

o       ADL SCORM Content Packaging

o       AICC CSF(Course Structure File)

·        آزمونها (Assessments) :

o       IMS QTI( Question and Test Interoperability)

·        انباره های اشیاء آموزشی (Digital Repositories) :

o       IMS Digital Repositories Interoperability

·        نحوه ترتیب ارائه درس(Sequencing)  :

o       IMS Simple Sequencing

4. مدل عملکردی آموزش الکترونیک

          برای پی بردن به اینکه چگونه سیستم های مختلف آموزش الکترونیک با همدیگر کار می کنند، مفید است که مدل عملکردی سادهای از محیط برنامهای آموزش الکترونیک داشته باشیم. شکل3  اجزایی را که محیط آموزش الکترونیک را می سازند و اشیائی را که بین آنها ردوبدل می شوند ، نشان میدهد. البته این فقط یک مدل مفهومی برای نشان دادن جایگاه و عملکرد محصولات مختلف آموزش الکترونیک است نه معماری مرجعی برای پیادهسازی شدن توسط مهندسان.

اینک به تشریح چند بخش از این محیط میپردازیم:

·        انبارههای مواد آموزشی و کاتالوگ مواد آموزشی ارائه شونده:  انبارهها محل نگهداری اشیاء آموزشی هستند که از یک سو توسط اشخاص و سیستمهایی که اشیاء آموزشی را می سازند و از سوی دیگر توسط اشخاص و سیستمهایی که اشیاء آموزشی را به کار میگیرند مورد استفاده قرار میگیرد. اشیاء آموزشی موجود در این انبارهها بیرون قفسه (Off the shelf) تلقی میشوند و برای در دسترس قرار گرفتن توسط دانشجویان باید به کاتالوگ مواد آموزشی ارائه شونده منتقل (Publish) شوند.

·        ابر داده: دادههایی هستند که ساختار و ویژگیهای اشیاء آموزشی موجود در انبارهها را توصیف میکنند و برای جستجو(Search)، بازیابی (Discovery)و واکشی(Retrieval) اشیاء آموزشی موجود در انبارهها برای یافتن اجزای مورد نیاز برای استفاده مجدد (Reuse) در اشیاء آموزشی جدید و نیز برای انتقال به کاتالوگ مواد آموزشی ارائه شونده به کار میروند.

·        اشیاء آموزشی با قابلیت استفاده مجدد:  انبارههای مواد آموزشی امکان ایندکس گذاری ، پیدا کردن و استفاده مجدد اشیاء آموزشی را میدهند. این امکانات نیازمند آن است که اشیاء آموزشی توسط ابردادهها ایندکس گذاری شوند(لزوم استاندارد برای ابرداده ها) و اغلب این قابلیت را نیز میطلبد که  اشیاء آموزشی از منابع مختلف با همدیگر ترکیب شده اشیاء آموزشی جدیدی تولید شود و این خود نیازمند رعایت استانداردهای مختلفی مانند بسته بندی اشیاء آموزشی ، آزمونها و... میباشد.

·        کاتالوگ مواد آموزشی ارائه شونده: نوع خاصی از انبارههای اشیاء آموزشی است که اشیاء آموزشی قابل ارائه و قابل دسترس توسط دانشجویان را نگهداری می کند.

 5.  سیستم آموزش الکترونیک توزیع شده اسپوتا

            با توجه به شناخت به سیستمهای آموزش الکترونیک ، استانداردهای موجود و... که در این مقاله مطرح شد در این بخش به صورت موردی به جنبه های سیستم آموزش الکترونیک اسپوتا که تمامآ در داخل کشور به منظور فراهم ساختن محیط نرم افزاری مناسب برای شکل گرفتن همه عناصر صنعت آموزش الکترونیک و پشتیبانی از استانداردهای موجود برای سازگاری با سیستم های مشابه خارجی ،   طراحی و پیاده سازی شده است ، می پردازیم:

·        استانداردهای پشتیبانی شده

o       ADL SCORM Content Packaging

o       ADL SCORM RTE

o       IMS Content Packaging

o       IMS Simple Sequencing

o       IMS Question and Test Interoperability

o       IEEE LOM

o       IMS Learner Information Packaging

o       IMS Digital Repositories

o       IMS Metadata

·        اجزای اصلی سیستم

o       Espoota Enterprise Studio شامل:

§        ابزار تالیف اشیاء آموزشی، پرسشها، آزمونها و دوره ها

§        ابزار مونتاژ اشیاء آموزشی، پرسشها، آزمونها و دوره ها

§        ابزار مدیریت و جستجو در Digital Repositories

§        ابزار مدیریت و انتشار در سرور های اشیاء آموزشی، آزمونها و دوره ها

o       Espoota LMS شامل :

§        سرور اشیاء آموزشی

·        Sequencing Engine

·        Tracking Engine

·        Delivery Engine

§        سرور آزمونها

·        Assessment Delivery Engine

·        Assessment Reporting Service

·        Assessment Result Analysis Service

·        Assessment Selecting and Ordering Service

§        سرور دوره ها

·        Virtual Room System

·        Web mail Service

·        Forum Service

·        Calendar Service

·        …

o       Espoota Virtual Room System شامل:

§        Web-based client

·        Messenger System

·        Chat

·        Whiteboard

·        Audio/video Conferencing

·        File Distribution

§        Collaboration Server

§        Audio/Video Server

§        File Distribution Server

·        بستر تکنولوژیک توسعه و اجرا:

o       سیستم عامل سرورها Microsoft Windows 2000 Advanced Server| .NET Framework Enabled.

o       .NET Framework Application Server

o       Rational Unified Process Software Development and Project Progress Methodology

o       .NET Visual Studio Development Tool

o       Rational Rose 2002 Modeling Tool

o       CSharp Development Programming Language

o       XML Data Communication and Storage

o       Oracle9i Database Server

o       SQL Server 2000 Database Server

o       SOAP(Simple Object Access Protocol) Inter-Component Communication

نتیجه گیری و پیشنهاد:

با توجه به موارد مذکور در باب استانداردهای آموزش الکترونیک لزوم پیاده سازی

 عناصر صنعت آموزش الکتـرونیک بر اساس این استانداردها ضــروری به نظرمی رسد. ازاینرو چه در بخش ارائه خدمات آموزشی و تولید بسته های آموزشی و چه در بخش توسعه نرم افزارهای آموزش الکترونیک برای ایجاد یک پلتفورم ملی پایبندی به این استانداردها یک ضرورت است.

فهرست منابع :

www.sun.com

www.imsglobal.org

www.adlproject.net